Een bidsprinkhaan in de Alpen dierentuin

De dierentuin is de bakermat van mijn liefde voor Tirol. Het wekte in mij het verlangen op dat mij ook nu nog bindt aan dit land. De aanzet hiertoe werd gegeven door de legendarische stichter, Prof. Hans Psenner. Week na week beschreef hij verschillende diersoorten op de regionale radiozender Tirol-Vorarlberg. Zijn programma was altijd opgezet als een wandeling door 'zijn dierentuin' met een denkbeeldige schoolklas. Ik kan me nog herinneren dat hij dol was op gieren, ik geloof dat het baardgieren waren. In ieder geval was ik een regelmatige luisteraar naar zijn programma.

Toen ik in mijn studententijd voor het eerst de Alpenzoo bezocht, die Hans Psenner in 1962 had opgericht, kwam ik in een unieke inrichting terecht. In mijn ogen is de Alpenzoo een ingenieuze combinatie van een ontspannen, gemakkelijke bergwandeling met didactisch uitstekende presentaties van dieren en planten. Als er een voorbeeld zou zijn van een voorbeeldig "educatief en wandelpad", dan zou het de Alpenzoo zijn. Dit is uiteraard wat het zo aantrekkelijk maakt voor dierenliefhebbers, gezinnen en schoolklassen . Gevarieerd en interessant. En, tussen haakjes, met een fantastisch uitzicht op Innsbruck. De kers op de taart: de dierentuin is bereikbaar met het openbaar vervoer vanaf het marktplein.

Ik ben absoluut geen fan van conventionele dierentuinen. Als er leeuwen, ijsberen en apen te zien zijn, bijvoorbeeld, ben ik niet een van de dierentuinbezoekers. Het is heel anders met de Alpine Zoo. De oprichter Hans Psenner was van plan hier gieren te kweken die later in de Alpen konden worden uitgezet. In de afgelopen decennia heeft de Alpenzoo zich ontwikkeld tot een onmisbare "kweekvijver" voor bedreigde alpiene diersoorten. De kuddes steenbokken en gemzen van Tirol zouden ondenkbaar zijn zonder de Alpenzoo.

Een paar jaar geleden heb ik in het Zillertal van dichtbij kunnen meemaken welke positieve en belangrijke invloed de Alpenzoo heeft op de dierenwereld in de Alpen. Ik was getuige van de herintroductie van jonge steenbokken om de bestaande kudde aan te vullen. Kosten noch moeite werden gespaard om de jonge steenbokken op de Berliner Hütte uit te zetten en de steenbokkenpopulatie in het Zillertal veilig te stellen.

Maar wie dacht dat de Alpenzoo in de winter minder bezocht zou worden, heeft het goed mis. Ik was zeer verrast toen ik begin januari zoveel bezoekers in de Alpenzoo zag, die met al hun kinderen genoten van een wandeling over het terrein. Langs de enorme volières voor roofvogels, raven, arenden en gieren. Terwijl de gemzen de stroom bezoekers bijna stelselmatig, maar in elk geval zeer kalm gadeslaan, geven de lynxen zich over aan uitgebreide vachtverzorging terwijl zij de bezoekers negeren. De aasgieren geven ook geen moer om de mensen.

Aan het einde van mijn uitgebreide wandeling door de alpiene dierenwereld, bezocht ik het pas opgerichte museum in de Weiherburg. Dit kasteelachtige gebouw werd in de 15e eeuw gebouwd door een zilvermagnaat uit Schwaz, voordat het werd gekocht door Sigmund de Rijke. Hij gaf het op zijn beurt aan keizer Maximiliaan, omdat Sigismund zo goed als bankroet was. Maximiliaan nam de Bürglein over van zijn oom. Vermoedelijk niet zonder plezier, want er was hier een grote visvijver, waaraan het gebouw zijn naam ontleende. En vis was, zoals bekend, Maximiliaan's grote passie, samen met gemzen en steenbokken. Ik schreef deze blog over de liefde van de keizer voor vis.

Na de renovatie van de Schlösschen kreeg het Landesmuseum Ferdinandeum eindelijk de gelegenheid zijn natuurwetenschappelijke collecties te presenteren. De openingspresentatie, die in nauwe samenwerking met de Alpenzoo tot stand is gekomen, loopt momenteel nog. De titel "Ex & Neo" drukt uit wat hier wordt aangeboden. Het is een voorstelling van de dieren en planten die bij ons inheems werden na de ontdekking van Amerika. Met de bidsprinkhaan en de signaalkreeft kunnen twee min of meer bekende levende "neo-Tyroleeërs" van dichtbij worden bewonderd. Het museum heeft alles in zich om een vast onderdeel te worden van het lesprogramma van de schoolklassen in Innsbruck.

En als het aan Covid ligt, komt er nog dit jaar een nieuwe tentoonstelling in de Weiherburg. Hoe dan ook: een bezoek aan de Alpenzoos met het museum is een van die zinvolle vrijetijdsbestedingen waarvoor ik Innsbruck altijd zo hoog heb ingeschat.

Mijn link tips:

De website van de Alpenzoos

Mijn collega Sabrina's podcast met Alpine Zoo directeur André Stadler